Slaap- en kalmeringsmiddelen

Het goede antwoord is: Benzodiazepinen.

Als we het over slaap- en kalmeringsmiddelen hebben, praten we bijna altijd over benzodiazepinen. Barbituraten en opiaten werden vroeger veel gebruikt als slaap- en kalmeringsmiddelen, maar bij deze middelen waren de bijwerkingen veel groter. Zo is de kans op verslaving en een overdosis vele malen hoger. Bij benzodiazepinen is de kans op verslaving ook aanwezig, maar deze middelen zijn al een stuk minder gevaarlijk dan barbituraten en al zeker minder gevaarlijk dan opiaten.

Het goede antwoord is: alleen op recept van de huisarts.

Door de bijwerkingen en de verslavingskans zijn deze middelen alleen op doktersrecept verkrijgbaar in Nederland. Het zijn middelen die een duidelijke impact kunnen hebben op het dagelijks leven en daarom dient hier voorzichtig mee omgegaan te worden. De meeste artsen zijn daarom terughoudend in het voorschrijven van deze medicatie. Slaap en stress klachten kunnen ook op een andere manier aangepakt worden, dit heeft de voorkeur boven slaap- en kalmeringsmedicatie.

Het goede antwoord is: Gewenning (tolerantie) treedt snel op, hierdoor wordt het effect minder en de verslavingskans groter.

Tolerantie, steeds meer nodig hebben om hetzelfde effect te krijgen, wordt snel opgebouwd. Bij dagelijks gebruik van slaapmiddelen nemen de effecten al na twee weken af. Bij dagelijks gebruik van kalmeringsmiddelen begint het effect na acht weken af te nemen. Het gevolg hiervan is dat mensen snel geneigd zijn om de dosis te verhogen. En wanneer mensen stoppen na dagelijks gebruik is de kans groot dat de eerdere klachten verergerd terugkomen.

Gebruik deze middelen dan ook nooit langer dan de voorgeschreven periode. Mocht je moeite hebben met stoppen, bespreek dit dan altijd met je huisarts. Als je een langere periode achter elkaar hebt gebruikt is het niet verstandig om in één keer helemaal te stoppen, je kan het gebruik beter afbouwen. Schakel ook hiervoor je huisarts in.

Het goede antwoord is: afvallen.

Van slaap- en kalmeringsmiddelen kan je zeer versuft raken. Sommige middelen werken heel erg lang door dus kan je hier lang last van hebben. Hier moet rekening mee gehouden worden i.v.m. met werk of autorijden de volgende dag. Mensen ervaren ook een soort negatieve emotie over de waarneming door het gebruik. Dit wordt ook wel een grauwsluier genoemd. Dit valt meestal pas op wanneer ze stoppen met gebruiken, dan klinken geluiden weer mooier en worden kleuren weer helderder. Afvallen is niet een van de bijwerkingen, sommige mensen komen juist aan door het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen. Andere bijwerkingen zijn: slaperigheid overdag, vermoeidheid, gebrek aan concentratie, slappe spieren, geen zin meer in seks, dubbelzien en een katerachtig gevoel bij het wakker worden. Ook ben je steeds minder in staat om stress op te vangen of om oplettend te reageren.

Het goede antwoord is: zelfde soort stof maar er zit verschil in dosis, opnamesnelheid en werkingsduur.

Slaapmiddelen en kalmeringsmiddelen zijn vaak beiden benzodiazepinen. Het enige waar ze in verschillen zijn de dosis, opnamesnelheid en de werkingsduur. De kortwerkende en snel opgenomen benzodiazepinen worden vaak gebruikt als middel om in slaap te komen. De lang werkende middelen worden gebruikt tegen stress- en spanningsklachten. Er zijn kalmeringsmiddelen die wel 60 tot 100 uur door kunnen werken, ook zijn er middelen waar je maar heel weinig van nodig hebt om meteen in een diepe slaap te kunnen vallen.

Het goede antwoord is: Het nemen van een ‘slaapmutsje’ of een ander slaapmiddel

Er zijn meerdere manieren om met slaapproblemen om te gaan. Het gebruik van slaapmiddelen moet altijd de laatste optie zijn. Dit omdat deze middelen altijd risico’s met zich meebrengen en je het beter eerst zelf kan proberen op te lossen. Sommige mensen drinken alcohol voor het slapen gaan. Hierdoor van je misschien sneller in slaap, maar dit verstoort juist je slaapritme waardoor je minder uitgerust wakker wordt. Een vast slaapritme is erg belangrijk, dus ga elke avond rond dezelfde tijd naar bed en sta rond dezelfde tijd op. Daarnaast zorgt regelmatige lichaamsbeweging voor minder stress en zorgt het ervoor dat je ’s avonds rustiger inslaapt. Vermijd echter intensieve lichaamsbeweging vlak voor het slapen gaan. Andere manieren om slaapproblematiek te verminderen zijn: vermijd dutjes 3 uur voor het slapen gaan, zorg voor het slapen gaan voor ontspanning, eet niet te laat of te veel, drink ‘s avonds geen koffie, thee of cola en rook niet, kijk geen TV op de slaapkamer, zorg voor een goed matras en hoofdkussen en draai de wekker om. Mochten al deze dingen niet helpen dan kun je altijd hulp zoeken bij je huisarts.

Het goede antwoord is: alle bovenstaande antwoorden

Als je last hebt van spanningsklachten helpt het vaak om daar met iemand over te praten. Dit kan dan het beste een vertrouwenspersoon zijn, niet iemand die te dicht bij de oorzaak van de spanning zit. Daarnaast is het zo dat heel veel mensen last hebben van stress en spanning, dit hoort een beetje bij het hedendaagse leven. Vaak gaat dit vanzelf over wanneer je een goede manier vindt om hier mee om te gaan.

Het beste is om direct de oorzaak van de spanning aan te pakken. Door middel van medicatie worden alleen de symptomen minder, de oorzaken verdwijnen niet vanzelf. Door veel stress kan het leven er soms een beetje somber uitzien, positief denken kan dan moeilijk zijn. Probeer dit wel te doen. Als je dat volhoudt ga je je vanzelf ook beter voelen.

Er zijn nog meer dingen die je kan doen om spanning te verminderen. Doe zo nu en dan een ademhalingsoefening. Adem langzaam in. Houd je adem 5 seconden vast en adem langzaam weer uit. Ook helpt regelmatige lichaamsbeweging om stress te verlagen.

Lukt het je niet zelfstandig beter te ontspannen, maar wil je niet in gesprek met een psycholoog, dan is een mindfulnesstraining eventueel een optie. Ook zijn er diverse apps die je kunt downloaden om zelfstandig te kunnen mediteren.

Het goede antwoord is: 65 en ouder

Ouderen van boven de 65 jaar zijn oververtegenwoordigd onder de gebruikers van benzodiazepinen. Ouderen hebben vaker last van slaapproblemen, dit komt omdat op latere leeftijd je slaapritme behoorlijk verstoord kan raken.

In 2016 had één op de tien mensen in de algemene Nederlandse bevolking van 18 jaar en ouder in het afgelopen jaar slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt. Het aandeel gebruikers die de afgelopen maand hadden gebruikt is twee keer hoger onder vrouwen dan mannen.

In 2015 had 11% van de scholieren van het voortgezet onderwijs van 15 en 16 jaar ooit slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt op voorschrift van een arts. 8% gaf aan ervaring te hebben met het gebruik van deze middelen zonder deze op recept van een arts te hebben gekregen.

Het goede antwoord is: Zo snel mogelijk stoppen met het gebruik

Als je lange(re) tijd gebruikt hebt kun je het beste stoppen in overleg met de huisarts. Stoppen kan op verschillende manieren:

• Overschakelen naar een middel met lange werkingsduur gevolgd door een geleidelijke afbouw, altijd in overleg met een arts
• Geleidelijke afbouw waarbij na iedere dosisverlaging gewacht wordt tot de onthoudingsverschijnselen verdwenen zijn,
• Geleidelijke afbouw met aanvullende behandelingen.
• Ontgifting in een kliniek.

Als gestopt wordt moet men rekening houden met onthoudingsverschijnselen. Ook kan de oorspronkelijke klacht weer heviger terugkomen. 

Het goede antwoord is: GABA

Benzodiazepines beïnvloeden de werking van GABA in het brein. GABA is een lichaamseigen stof die het zenuwstelsel remt. Benzodiazepinen versterken deze remmende werking. Onduidelijk is of de benzodiazepines direct bepaalde slaapcentra in de hersenen beïnvloeden of dat zij op een meer indirecte manier werken door ervoor te zorgen dat je rustig en kalm wordt waarna je makkelijker in slaap valt.